Ze wszystkich sztuk pięknych,
muzyka posiada największy wpływ na emocje.
Napoleon I, cesarz Francji

Jako przedszkole, które stara się corocznie poszerzać swoje doświadczenia i dopasować je do aktualnych potrzeb naszych dzieci realizujemy program oparty na wprowadzeniu elementów muzykoterapii z dziećmi.  Program ten będzie kluczem do realizacji wizji naszego przedszkola promującego aktywną i twórczą postawę dziecka.

Muzyka towarzyszy człowiekowi od zawsze.

Pełni w jego życiu rozmaite funkcje: zabawowe, wspólnotowe, religijne, emocjonalne, ekspresyjne, poznawcze czy estetyczne. Jako sztuka o specyficznych właściwościach może w istotny sposób wzbogacać życie człowieka : dostarczać wzruszeń wywołanych muzyką, rozwijać sferę przeżyć psychicznych, naszą wrażliwość.

Muzyka posiada znaczenie terapeutyczne, ponieważ kształtuje osobowość, rozwija funkcje poznawcze, sferę uczuciowo - emocjonalną, postawy moralne, społeczne, estetyczne i kulturalne.

Muzyka usuwa stan zmęczenia, redukuje poczucie strachu, jest pomocnym środkiem w likwidowaniu napięć emocjonalnych, towarzyszącym często dzieciom w wieku przedszkolnym.

Świat dźwięków uspokaja, uczy wrażliwości, a także rozwija zainteresowania, pozwala odkryć nowe umiejętności.

Muzyka zmienia aktywność systemu nerwowego, napięcie mięśni, przyśpiesza przemianę materii, wpływa na szybkość krążenia, modyfikuje oddychanie i wydzielanie wewnętrzne. Słuchanie muzyki dostarcza odbiorcy przyjemnych przeżyć, redukuje napięcie, zmienia zachowanie i postawy człowieka. Pozwala udać się w głąb siebie i tam zregenerować siły. W wyniku tak przeprowadzonych zajęć następuje poprawa samopoczucia, usunięcie lęku, odreagowanie napięcia, poprawa relacji z członkami grupy.

Badania dowiodły, że po 10 minutach słuchania muzyki u większości osób mija zmęczenie, oddech staje się wolniejszy, a praca serca zwalnia. Muzyka wycisza negatywne emocje takie jak : złość, niechęć, agresja. Pomaga w pracy jak i w wypoczynku.

Muzykoterapia w przedszkolu wskazana jest w pracy z dziećmi nadpobudliwymi, zalęknionymi, mającymi trudności z nauką pisania czytania, a także z niską koordynacją ruchową.

Stosowanie muzykoterapii, bądź relaksu w pracy ze zdrowymi dziećmi również przynosi bardzo dobre wyniki. Muzyka wycisza nadmierne emocje negatywne i pobudza pozytywne.

Nie może zabraknąć muzyki w rewalidacji dzieci niepełnosprawnych. Wg Zofii Sękowskiej należy zwrócić to, co zostało im w życiu zabrane: radość życia, pracy, tworzenia, jak i możliwości współżycia zespołowego oraz korzystania ze wszystkiego, co mają zdrowi rówieśnicy.

Niezależnie od tego z jaką grupą dzieci i jakie zajęcia muzyczne bywają prowadzone, muszą one zawsze zawierać element radości przede wszystkim dla dziecka, ale także i pedagoga.

Muzykoterapia stosowana jest w dwóch podstawowych formach:

• słuchanie muzyki: relaksacja w pozycji lezącej, siedzącej (muzykoterapia receptywna)
• wykonywanie instrumentalne muzyki: śpiew, taniec, rytmika (muzykoterapia aktywna)

Repertuar muzyki jest rozległy, wybór zależy od wieku dziecka, celów jakie zakłada terapeuta.

W muzykoterapii stosuje się utwory o różnym charakterze:

• pogodne (utw. Chopina)
• smutne (Bacha)
• liryczne, pełne zadumy
• patetyczne (utw Haendla)
• dynamiczne (Beethovena)
• wesołe, szybkie (Błękitna rapsodia)

Specjalny rodzaj muzyki stosowany w muzykoterapii zawiera wkomponowane naturalne dźwięki przyrody. Muzyka grana jest w fizjologicznym, zgodnym z zegarem biologicznym rytmie 60 uderzeń na minutę. Dźwięki przyrody (śpiew ptaków, szum morza, wiatr ,śpiew delfinów, trzask ognia z kominka i wiele innych) działają jak bodziec podprogowy. Łagodnie i harmonijnie docierają do naszej podświadomości.

Cele muzykoterapii:

• stymulacja procesów integracji sensorycznej, kształtowanie świadomości ciała oraz orientacji przestrzennej dziecka
• usprawnianie funkcji manualnych, graficznych oraz procesów analizy i syntezy wzrokowej
• stymulacja funkcji mowy oraz doskonalenie proces ow analizy i syntezy słuchowej
• stymulacja procesów poznawczych
• kształtowaniesfery emocjonalno - społecznej dziecka
• stymulacja koordynacji ruchowej (wzrokowo ruchowej, słuchowo - ruchowej, wzrokowo- słuchowo- ruchowej)

Po zajęciach z muzykoterapii dziecko potrafi:

• zintegrować się z grupą rówieśników
• ujawni zdolności twórcze
• zrytmizuje organizm, poprawi koordynacją ruchową
• nauczy się współpracy w zespole
• określi swoje emocje
• określi swoje mocne strony
• wzbogaci swoją wrażliwość
• nauczy się autorelaksu

Formy aktywności muzycznej:

• ruch przy muzyce
• śpiew i ćwiczenia mowy
• gra na instrumentach
• ekspresja twórcza
• percepcja muzyki

Ruch przy muzyce służy - aktywizacji motoryki, śpiew -rozwijaniu mowy, gra na instrumentach - kształtowaniu funkcji manualnych, pozostałe zaś stymulacji sfery emocjonalno - społecznej.

Formy pracy:

• Muzykoterapia może być prowadzona indywidualnie i grupowo.

Rozkład zajęć z muzykoterapii:

• Marzec
  
  • Aktywne słuchanie muzyki Batti Strauss
  • Uczestniczenie w zabawach rytmicznych, ruchowych, pląsach
  • Malowanie do muzyki 4 pory roku Vivaldiego Wiosna
  • Wygłoszenie referatu na Radzie Pedagogicznej
  • Muzykoterapia formą pracy z dziećmi
     
• Kwiecień
  • Słuchanie muzyki relaksacyjnej
  • Muzykowanie z delfinami
  • Poznanie kroków wybranych tańców ludowych
  • Zajęcie otwarte dla rodziców, wykorzystanie elementów muzykoterapii,
  • Wprowadzenie tańców integracyjnych m. Klanza
     
• Maj
  • Wykonanie instrumentów do zajęć muzycznych.
  • Zabawy taneczne z wykorzystaniem muzyki innych narodów - greckiej, celtyckiej, amerykańskiej
  • Zrytmizowanie (klaskanie, wykonywanie rytmicznych ruchów ciałem, maszerowanie)
  • Prezentowanie osiągnięć tanecznych dzieci na scenie podczas uroczystości przedszkolnych.
     
• Czerwiec
  
  • Zorganizowanie konkursu Piosenki Dziecięcej z okazji Dnia Dziecka. Odreagowanie (klaskanie, tupanie, podskoki, gesty, krzyk)
  • Nauka tradycyjnych zabaw "Moja Ulijanko, Stary niedźwiedź, Po zielonym stawie.
  • Improwizacje ruchowe do muzyki 4 pory roku Vivaldiego Lato
     
• Wrzesień
  
  • Prelekcja dla rodziców Wpływ muzyki na rozwój dziecka.
  • Zabawy muzyczne przy użyciu instrumentów muzycznych
  • Rozwiązywanie zagadek muzycznych
  • Udział nauczycieli w kursach dotyczących muzykoterapii
     
• Październik
  
  • Śpiew zbiorowy i indywidualny znanych piosenek
  • Rysowanie i malowanie ilustracji do utworów instrumentalnych. Słuchanie bajek muzycznych.
  • Rozwiązywanie zagadek muzycznych.
     
• Listopad
  
  • Improwizacje ruchowe do piosenek.
  • Malowanie do muzyki 4 pory roku Viwaldiego Jesień
  • Nauka elementów tańców nowoczesnych
  • Improwizacje taneczne do utworu muzycznego
     
• Grudzień
  
  • Malowanie farbami do piosenki Pada śnieg
  • Zajęcia ruchowe łączenie muzyki z ruchem m. Labana. W krainie Królowej Śniegu
  • Wspólne kolędowanie przy choince i szopce

Opracowała:
Bożena Baran nauczycielka Przedszkola w Świlczy