Dobre maniery to dobry start w życiu. Rodzice często zastanawiają się, kiedy zacząć uczyć dziecko dobrych manier. Najłatwiej robić to w naturalnych, codziennych sytuacjach. Należy pamiętać, że dzieci naśladują zachowanie rodziców i rodzeństwa. Warto to wykorzystać.

Dzieci nie mają jeszcze ugruntowanego systemu wartości, nie wiedzą, co jest dobre, a co złe. Uczą się tego od dorosłych. Właściwe zachowania, dobre maniery są wszechobecne. Już używając zwrotów grzecznościowych w każdej sytuacji (w domu, w sklepie, na spacerze, w kontaktach z innymi, podczas rozmowy przez telefon) przekazujemy dzieciom tę wiedzę.

Jak nauczyć dziecko dobrych manier?

Warto uczyć dzieci zwrotów grzecznościowych, używając podstawowych pojęć: proszę, dziękuję, przepraszam, dzień dobry itp. Dzieci uczą się intuicyjnie, dlatego rodzice powinni to wykorzystać. Obserwują przy tym całą postawę dorosłych, dlatego z pewnością zauważą także, że słowom towarzyszą gesty. Podczas witania - podanie ręki czy skinienie głową, podczas pożegnania np. pomachanie ręką. To wszystko jest ważne, bo dzieci przejmą te wszystkie zachowania i zapamiętają je.

Dzieci stykając się z innymi ludźmi, np. w przedszkolu, utrwalają poznane zachowania, bo nauczycielki je powielają. I także to jest ważne, by nie skończyć tylko na przekazaniu wiedzy, ale by utrwalać zasady w praktyce. Ważne jest także, by dzieci uznały te zachowania za naturalne, by o nich specjalnie nie myślały i nie przygotowywały się do wykonywania pewnych gestów. Powinny one stawać się nawykiem i czymś naturalnym, automatycznym.

Naucz dziecko zachowań adekwatnych do sytuacji

Dobre maniery to nie tylko zwroty grzecznościowe, to także umiejętność zachowania się w różnych sytuacjach życiowych.  Często rodzice przebywają z dziećmi w miejscach publicznych, w centrum handlowym, w komunikacji miejskiej, w parku, na spacerze. To sytuacje, w których nieustannie możemy uczyć dziecko, jak zachować się właściwie, co wypada robić, a czego nie.  Ustępowanie miejsca starszym osobom, sprzątanie po sobie, wyrzucanie śmieci do kosza, panowanie nad swoim tonem głosu. Te wszystkie zachowania będzie można bardzo szybko zobaczyć w zachowaniach dzieci.

Jak nauczyć dziecko pomagać innym?

Należy także pamiętać, że coś, czego dziecko się nauczy, pozostaje w nim długo, a oduczenie się jakiegoś nawyku trwa znacznie dłużej niż jego przyswojenie. Dlatego trzeba uczyć dobrych zachowań. Dobrym przykładem jest tu mycie rąk po wyjściu z toalety czy przed każdym posiłkiem. Dzieci nie lubią myć rąk, wydaje się im, że zajmuje to wiele czasu, który mogłyby poświęcić na zabawę. W tym przypadku warto jest wykształcić taki nawyk, by dziecko nie zastanawiało sie nad tym, co zrobić po wyjściu z łazienki, tylko automatycznie poszło umyć ręce.

Podobnie jest z korzystanie z chusteczek higienicznych - dziecko powinno mieć je zawsze przy sobie i wiedzieć, kiedy może z nich skorzystać. Pokażmy mu także, jak to zrobić, gdzie wyrzucić zużytą chusteczkę, jak otworzyć i zamknąć opakowanie. Takie podstawowe informacje dorosłym wydają się banalne, ale dzieci nie muszą ich znać.

Naucz dziecko dbania o ubiór i odpowiedniego zachowania przy stole

Dbanie o swój wygląd, o to, by ubranie było czyste, by mieć umyte i uczesane włosy, grzebień, szczotkę zawsze przy sobie. To bardzo ważne, bo powoduje, że dziecko czuje się pewniej wiedząc, że zawsze może poprawić fryzurę, użyć chusteczki czy umyć ręce.

Warto nauczyć dziecko właściwego zachowania się przy stole. Podając estetycznie posiłki, ładnie nakrywając do stołu, korzystając ze wszystkich sztućców. Jak wykorzystać serwetkę, co zrobić z rękoma przy stole, jak kulturalnie jeść i pić, co zrobić z naczyniami po zjedzeniu posiłku - te wszystkie informacje powinny być przekazane dziecku w domu, przy wspólnych posiłkach.  Przy stole należy skupić się na jedzeniu, nie czyta się wtedy gazety, nie rozmawia przez telefon, nie bawi.

Dobre maniery to także przygotowanie dziecka do sytuacji, w której znajdzie się poza domem. Jak zająć się swoimi rzeczami podczas wyjazdu, jak składać ubrania. Te czynności maluch może swobodnie ćwiczyć każdego dnia w domu. Z czasem staną się one nawykiem.

Nauka dobrych manier nie jest żmudną pracą, nie trzeba się do niej specjalnie przygotowywać. ważne jest, by uczyć przy każdej okazji, w każdej sytuacji i pozwolić dziecku, by nabrało dobrych nawyków.

Opracowała: Ewa Gotkowska