Mowa odgrywa ogromną rolę w kontaktach społecznych, jest sprawnością, którą należy permanentnie rozwijać i doskonalić. Prawidłowe kierowanie rozwojem mowy dziecka ma ogromne znaczenie dla jego językowego funkcjonowanie w najbliższym otoczeniu a następnie w szeroko pojętym społeczeństwie. Rozwój mowy u każdego człowieka jest niezwykle zróżnicowany, uwarunkowany indywidualnymi cechami poszczególnych osób, a także wieloma czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Mowa to podstawa procesów rozwojowych dziecka, wiążę się z myśleniem oraz z działaniem.

Ogromną rolę odgrywa środowisko, otoczenie najbliższe w jakim się dziecko wychowuje, jak również właściwy rozwój fizyczny, psychiczny i ruchowy. Może się zdarzyć, że dziecko dwuletnie dysponuje bogatym zasobem słownictwa lub wcale nie mówi, a jedynie celem komunikacji z otoczeniem posługuje się jedynie gestami, krzykiem, onomatopejami, echolaliami lub nielicznymi wyrazami, które są zrozumiałe najczęściej tylko dla najbliższych.

Co może niepokoić rodziców w rozwoju mowy dziecka?

• mowa dziecka wyraźnie różniąca się od mowy rówieśników, niezrozumiała dla otoczenia
• brak reakcji na dźwięki lub słabe reagowanie
• ieprawidłowości w budowie aparatu artykulacyjnego: narządów artykulacyjnych (język, podniebienie, wargi, żuchwa, zgryz)
• ddychanie przez usta
• nieprawidłowe połykanie
• nadmierne wydzielanie śliny
• nieprawidłowe nagryzanie i żucie
• ssanie palca u dzieci starszych

Poniżej zaproponuję Państwu kilka propozycji doskonalenia sprawności językowej i komunikacyjnej Waszego dziecka:

• jak najczęstsze mówienie do dziecka w sposób prawidłowy i staranny, z unikaniem wszelkich spieszczeń
• częste czytanie dziecku (ok. 20 minut dziennie), omawianie ilustracji, krótkich historyjek obrazkowych, wskazywanie na szczegóły w obrazkach,
• zabawy paluszkowe z dzieckiem, które uczą podstaw komunikowania, wzbogacają słownictwo, pomagają się skoncentrować na jednej, konkretnej czynności, a wspólne spędzanie czasu pogłębia więź emocjonalną pomiędzy rodzicami i dziećmi
• zabawy w teatr z pacynkami, kukiełkami pomagają rozwijać wyobraźnię dziecka
• zabawy dydaktyczne rozwijające słownik czynny i bierny dziecka
• zabawy tematyczne ukierunkowane na dialog z dzieckiem i rozumienie treści słyszanych
• zabawy tematyczne dostarczające wzorce zachowań społecznych adekwatne do określonych sytuacji jak również wzorce prawidłowych wypowiedzi do dziecka
• wspólne oglądanie bajek, programów przyrodniczych, programów edukacyjnych, które zaspokajają ciekawość poznawczą dziecka
• uczenie wierszyków i piosenek z jednoczesnym kreowaniem ruchu dla poszczególnych fraz jako doskonalenie pamięci słuchowej, koncentracji i wyobraźni
• wykazywanie zainteresowania wszelkimi wypowiedziami dziecka , zachęcanie dziecka do wypowiedzi
• udzielanie wyczerpującej odpowiedzi na pytania dziecka
• dbałość o słuch fizyczny dziecka, niezaniedbywanie wszelkich chorób uszy, ponieważ w innym przypadku mogą spowodować niedosłuch
• dbałość o narządy artykulacyjne (język – ewentualne przecięcie wędzidełka językowego, podniebienie, wargi, żuchwę, zgryz)
• ćwiczenia i zabawy logopedyczne wykonywane systematycznie, wzbogacone o ciekawe akcesoria.

Drogi Rodzicu.

To Ty jesteś najlepszym diagnostą i terapeutą Swojego dziecka, ponieważ masz najlepsze warunki do obserwacji jego zachowania, wypowiedzi, radości, sukcesów, ale i trudności. Uczestniczysz w codziennym życiu Swojego dziecka. Dlatego gdy cokolwiek Cię zaniepokoi w rozwoju Twojego malucha lub gdy zasugeruje to nauczyciel wychowania przedszkolnego, zgłoś się do specjalistów.

Życzę sukcesów terapeutycznych.

Barbara Czernicka